بررسی پدیده نفوذ آب شور در آبخوان ساحلی دشت ساری -نکاء با استفاده از روش های هیدرشیمی و مدلسازی عددی

محدوده مورد مطالعه آبخوان ساحلی دشت ساری- نکا می باشد که اکثر مردم آن به فعالیت های کشاورزی مشغول می باشند.از آنجایی که این آبخوان در مجاورت دریای خزر قرار گرفته است ضرورت این وجود دارد که این آبخوان از لحاظ نفوذ آب شور دریا مورد برسی قرار گیرد.در این تحقیق با استفاده از روش های هیدروشیمی و مدلسازی عددی به بررسی پدیده نفوذ آب شور در این آبخوان ساحلی پرداخته شده است. در روش هیدروشیمی از اطلاعات مربوط به دو دوره نمونه برداری، مهر 1388 واردبیهشت 1389 که از منابع آب زیر زمینی (چاه های نیمه عمیق) برداشت شده است، استفاده شده است. این اطلاعات شامل غلظت عناصر اصلی و دیگر پارامتر های هیدروشیمی آب است.در راستای انجام تحقیق با استفاده از آنالیز های آماری، نقشه ها و نمودار های هیدروشیمی که از نرم افزار gis تهیه شده است، به بررسی تغیرات غلظت عناصر و دیگر پارامتر های هیدروشیمی و در نتیجه تغییرات نفوذ آب شور پرداخته شده است. در روش مدلسازی از نرم افزار visual modflow 4,2 و موتور های modflow 2000 و mt3d برای شبیه سازی جریان و انتقال آلودگی استفاده شده است. در ابتدا مدل مفهومی دشت براساس داده های زمین شناسی، جغرافیایی و هیدرولوژیکی ساخته شده، سپس با استفاده از موتور modflow 2000 مدل عددی جریان آب زیر زمینی آن تهیه شده است. در حالت پایدار از نقشه ایزوپتانسیل مهر 1388 و سپس نقشه توزیع هدایت هیدرولیکی تهیه گشت.در حالت ناپایدار مدل برای سال آبی 89-1388 کالیبره شده است. شبیه سازی بخش کیفی آبخوان بر پایه غلظت کلراید موجود در آب زیر زمینی به عنوان مهمترین نمایانگر تداخل آب شور و شیرین انجام گردیده است. با مدلسازی فرآیند ها فرارفت (advection)، پراکنش (dispersion) و انتشار (difiusion) به کمک موتور mt3d گسترش نفوذ آب شور مشخص شد.در نهایت واکنش آبخوان، با اعمال سناریوی افزایش پمپاژ چاههای بهره برداری به اندازه 30% مقدار اصلی آن در پنج سال آینده مورد بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج مطالعات هیدروشیمی، شبیه سازی جریان وانتقال آلودگی، نفوذ آب شور دریا به آبخوان ساحلی به اثبات رسید. بطوری که آب زیرزمینی در قسمت نوار مرکزی ساحلی شور و در قسمت های غربی و شرقی آن لب شور می باشد. با اعمال سناریو سطح آب زیرزمینی در پنج سال آینده پنج متر افت کرده و به تبع آن شوری در مناطق ساحلی بشدت افزایش خواهد یافت.